Herba Sancta (ijzerhard)

Met zo’n voorname naam zijn de verwachtingen hoog. Zelfs Plinius was ietwat teleurgesteld bij het aangezicht van ijzerhard, en beschreef haar als “onooglijk”. Maar schijn bedriegt. Aan dit stakerige kruid werden de meest wonderbaarlijke krachten toegeschreven. In bijna alle oude religieuze culturen nam zij een voorname plaats in.
IJzerhard is met haar 30 cm hoogte onopvallend tot aan de bloeitijd. Dan verdubbelt haar lengte en bloeit in aren met lichtviolette bloemetjes van juni tot en met september. Alleen aan de onderkant van het kruid zitten bladeren die min of meer ingesneden zijn. De stengels zijn wijd afstaand, vierkantig, ruw en hol. IJzerhard is stevig en taai, ook na een flinke plensbui staat ze nog fier overeind. Het is een overblijvend kruid wat zich makkelijk uitzaait. Ze is in heel Europa te vinden, vooral langs greppels en op ruige gronden. In Nederland is ze echter zeldzamer en het wordt aangeraden haar niet te verzamelen.



De Verbena officinalis heeft geen geur en smaakt bitter. De Verbena odorata groeit vooral in het zuiden van Europa. Deze variant geurt heerlijk, de smaak is aanzienlijk beter, maar is minder geneeskrachtig. De gekweekte versies (hybride) zijn voor magisch of phytotherapeutisch gebruik niet geschikt.

De botanici van de 16de eeuw verklaarde de naam ijzerhard uit het feit dat ijzer door het sap van dit kruid bijzonder goed gehard werd. Het Engelse Vervain is afgeleid van het Keltische “fer” (afdrijven) en “faen” (steen) omdat het kruid gruis uit de urinewegen zou spoelen.
Voor de Druïden was zij één van de zeven heilige kruiden. (De andere waren maretak, bilzekruid, klaver, wolfsklauw, pulsatilla en sleutelbloem) Zij oogstten dit kruid alleen met de heilige sikkel, net zoals maretak. De juiste oogsttijd was als er geen zon of maan aan de hemel stond en de ster Sirius rijzende was. Honing werd geofferd op de plek van de oogst. Het kruid werd gedompeld in het water waarin werd geschouwd. Tijdens rituele ceremonies werd dit water gesprenkeld over de aanwezigen en geïnitieerden droegen kransen van ijzerhard op het hoofd.
De Romeinen gaven ijzerhard de naam Herba Sancta (heilig kruid). Koeriers te paard droegen het kruid ter bescherming tegen de vijand. Verdragen werden beklopt met een bosje ijzerhard om het meer gezag te verlenen. Met een stoffer gemaakt van dit kruid werd het altaar van Jupiter schoongeveegd om ongeluk af te weren.
Ook in Griekenland gold het als een gelukskruid. Bosjes ijzerhard werden aan deurposten en in de stallen gehangen ter bescherming.
In Egypte zei men dat het kruid ontsproten was uit de tranen van Isis, die huilde om haar vermoorde echtgenoot.

Tijdens de middeleeuwen bleef dit kruid erg in trek. Met het verse sap op je huid zou je onweerstaanbaar zijn voor het andere geslacht. Bruiden plukten ijzerhard voor een gelukkig huwelijk. Van het kruid zou je de meest fantastische en toekomstvoorspellende dromen krijgen. Met wat kruid in je schoen zou je niet moe worden of de verkeerde weg inslaan. Paarden liepen sneller, giftige slangen zouden niet bijten.Kinderen kregen een amulet met ijzerhard voor een “wakkere geest en goede inborst”. Het kruid werd ingezet bij koorts, mazelen, slangenbeten, pokken en de pest.
De heksen droegen het als kousenband naar de sabbat. Het wordt vaak genoemd als ingrediënt van heksenzalf en voor het “brouwen” van het weer. Wat werkt voor de heks werkt ook voor ons, moeten ze gedacht hebben want het was een populair kruid om te beschermen tegen hekserij, geesten en demonen.




De medische en magische toepassingen van ijzerhard.
Dit veelzijdige kruid is een uitstekend tonicum voor het centrale zenuwstelsel. Ze past bij mensen bij mensen die overenthousiast zijn en van alles willen aanpakken. Ze moeten teveel van zichzelf en willen het allemaal alleen doen. Op den duur kan dit leiden tot nerveuze uitputting en overspannenheid. Alle klachten die uit deze situatie kunnen voortvloeien zoals stress, migraine en depressieve klachten hebben baat bij ijzerhard. De beste vorm van gebruik bij deze klachten is de Bachbloesemremedie.
Voor uitwendig gebruik kun je omslagen dompelen in een aftreksel van een hand vol kruid welke 10 minuten heeft gekookt in een liter azijn. Deze omslagen kun je gebruiken bij migraine, kneuzingen, bloeduitstortingen en reumatische klachten.
De poeder helpt de pijn te verlichten. Neem 6 tot 8 mespuntjes verdeeld over de dag.
Omdat de plant veel bitterstoffen bevat is het een goed kruid om de stofwisseling te versterken en de leverfunctie te stimuleren. Daar het kruid een bittere smaak heeft kun je ijzerhard hiervoor het beste gebruiken in een theemengsel met kruiden die de smaak verbeteren of als tinctuur.
Als heet aftreksel bevorderd het de transpiratie waardoor het goed inzetbaar is bij griep en verkoudheid. Ook voor de mond kan ijzerhard goede dienst bewijzen. Het kruid bevat tannine welke samentrekkende eigenschappen heeft. Spoelen met een aftreksel helpt bij bloedend tandvlees, blaasjes en ontstekingen.
IJzerhard is een algemeen versterkend kruid dat nieuwe energie en weerstand geeft. Maak hiertoe de medicinale wijn: Laat 60 tot 70 gram gedroogd en fijngemaakt kruid 2 weken trekken in een goede witte wijn. Na het filtreren neem je 2 a 3 glaasjes (50 ml) per dag.

N.B. ijzerhard werkt stimulerend op de baarmoeder en moet dus vermeden worden tijdens de zwangerschap. Wel kan de thee worden ingezet tijdens de bevalling om deze te bevorderen en om de melkproductie op gang te brengen.Mensen met cardiale klachten dienen ijzerhard alleen te gebruiken op advies van een erkende fytotherapeut.




Magische eigenschappen:
Van ijzerhard wordt gezegd dat het de mensen verbindt met de goden en valt onder de invloed van Venus en het element aarde. Het is een spiritueel kruid dat gaten in de aura van de mens kan helen en werkt inspirerend bij artistiek werk. Ze kan ingezet worden tijdens divinatie, seksuele magie en rituelen voor schoonheid, bescherming en reiniging.

Nu volgen enkele suggesties hoe je ijzerhard magisch kunt toepassen. Schroom niet om zelf manieren te bedenken, gebruik je creativiteit en heb vertrouwen!
Als je de handen wast met een aftreksel van ijzerhard kun je liefde overbrengen aan dat wat je aanraakt. Gesprenkeld over je gezelschap maakt de sfeer blijmoedig. Offer ijzerhard in de tuin voor gezonde planten. Gedroogde bosjes in huis brengen geluk en beschermen tegen boze entiteiten. Om aan te sterken na een ziekte bind je de wortel van ijzerhard aan een witte draad. Draag het om je nek totdat je volledig hersteld bent. Om angsten te beteugelen steek je dagelijks een kaars aan welke omringt is met ijzerhard. Spreek hardop tegen de goden en godinnen en vraag om de verlossing van je angsten. Doe dit zolang dit nodig is.
Voor het behoud van schoonheid en jeugdigheid ga je met volle maan naar buiten. Vul je kelk met water, ijzerhard en zout. Dompel gefossiliseerd hout in de vloeistof en haal het door de vlam van de kaars. Raak met de steen je voeten, handen, schouders en hoofd aan terwijl je om schoonheid en jeugdigheid vraagt. Herhaal dit 7 maal.
Het verse sap op het lijf gesmeerd helpt je de toekomst te voorspellen en vervult je wensen. Brand ijzerhard als wierook ter bescherming.